bosschemolens
  • Welkom
  • Vereniging
    • Statuten
    • AVG
  • Agenda
  • Actueel
  • Nieuwsbrieven
  • Onderwijs
  • Fietsroute
  • Molenbouw
  • Molenwandeling
  • Molenexcursies
  • Molenhistorie
  • Fotoboek
    • Fotoboek 2021 & 2022
    • Fotoboek 2020
    • Fotoboek 2019
    • Fotoboek 2018
    • Fotoboek 2017
    • Fotoboek 2016
    • Fotoboek 2015
    • Fotoboek 2014
    • Fotoboek 2013
    • Fotoboek 2012
    • Fotoboek 2011
    • Fotoboek 2010
    • Fotoboek 2009
    • Fotoboek 2008
    • Fotoboek 2007
    • Fotoboek 2006
  • Verslaglegging
  • Links
  • Colofon/Disclaimer
  • New Page

14e Nieuwsbrief

15/12/2009

0 Comments

 
Bestuur                                                                         
Zoals in de jaarvergadering van februari j.l. is medegedeeld: Uw bestuur is op zoek naar versterking/uitbreiding. In deze vergadering heeft Wim Jansen aangegeven een proefperiode te willen meelopen en daarna te beslissen. Hij heeft zich inmiddels bij de bestuursvergaderingen aangesloten. In januari nemen we – wederzijds – een beslissing.

Website(RenéVogels)                                                                                                                        Op 15 september , telden we de 2200ste ‘hit’ op onze website! Na 36 maanden geen slecht resultaat.  De website wordt door uw ‘webmaster’ regelmatig bijgehouden en opgeschoond. Met name onder de knop “Herbouw” is een geheel nieuw stuk geschreven. Moet u eens lezen, want het houdt een koerswijziging in. Bent u het daarmee eens? Graag reacties. Door de overgang van @Home (Essent) naar Ziggo is echter het bijhouden van de website een flinke tijd problematisch geweest. Samen met onze site-bouwer Ir.Wim Bongers wordt er hard gewerkt aan het oplossen van deze problemen zodat de site steeds weer “up to date” is.Overigens zou het best fijn zijn als een van onze leden de taak van de webmaster zou willen overnemen. Zin en tijd? Laat het even weten.

Alleen het ‘Gastenboek’ wordt door u en door andere bezoekers van de website bijna niet gebruikt. Eigenlijk is dat jammer want daardoor zou een discussie; berichtgeving; mededeling van iets wetenswaardigs; of nog veel meer,  kunnen ontstaan.

Molenboek (René Vogels)                                                          
Inmiddels hebben Liesbeth Verhoeven, Gertie Werner, Frans Peters, Piet Lemmens, Bert van de Wijgert, Piet-Hein van Halder, Rob Hogenboom en Nico Coppers, op  zaterdag 12 december j.l. voor de 9e keer vergaderd over hun onderzoeksresultaten.                                                                 


Deze onderzoeksgroep helpt Nico Jurgens, zoals u weet, bij het verzamelen van materiaal voor het boek dat hij gaat schrijven. Over de verschijningsdatum - aanvankelijk dachten we maart 2010 - moeten we minder optimistisch zijn. De hoeveelheid, maar ook het soort onderzoekswerk vraagt veel meer tijd dan we aanvankelijk dachten. Een uitspraak over een nieuwe datum kunnen we voorlopig nog niet doen. We hebben met elkaar namelijk afgesproken dat we graag een kwalitatief goed boek willen uitbrengen en dat kost nu eenmaal (meer) tijd.

We kunnen overigens nog best wat hulp bij deze pittige klus gebruiken want met name de notariële archieven is erg veel en lastig werk. Denk er nog eens over na en geef je op bij ondergetekende.

Contributie(PietLemmens)                                                                                                                               Het zou fijn zijn als u uw bijdrage voor 2010 reeds aan het begin van het jaar overmaakt. Dat bespaart mij een hoop extra werk. Stort dan komende maand januari die  € 7,50 op: rekeningnummer 108763102;  t.n.v. Vrienden van de Molens, 5242 KP Rosmalen. Al vast bedankt.

Ledenwerving (René Vogels)                         
U bent het zeer waarschijnlijk met mij/ons eens dat er draagvlak moet komen voor de herbouw van een of meer molens in ons prachtige ’s-Hertogenbosch. Regelmatig komen er nieuwe aanmeldingen bij ons binnen. Het zal u niet ontgaan zijn dat we Nort en Ria Lammers als nummer 99 en 100 mochten verwelkomen. Helaas stonden daar het overlijden van twee leden en enkele opzeggingen meteen tegenover… Maar op 15 mei j.l. werd opnieuw het 100ste lid verwelkomd. U las hierover in onze vorige Nieuwsbrief. We gaan nu naar de 110.

Voor meer draagvlak is het belangrijk dat vele inwoners, maar ook andere sympathiesanten, zich bij ons aansluiten.  U, beste lezer van deze 3e Nieuwsbrief 5e jaargang, bent de onmisbare schakel tussen de vereniging en nieuwe leden. Gebruik hiervoor de brochure!  We hebben er genoeg en bezorgen ze, op verzoek, graag.

Wijs de eventuele belangstellende(-n) ook op onze website: www.bosschemolens.nl !

We willen komend jaar de 150 leden halen.

Excursie  Zaandam (Liesbeth Verhoeven)
Vanaf het vertrouwde verzamelpunt “parkeerterrein bij ‘De Pettelaer’ vertrokken we om ± 8.10 uur met ca. 20 leden in 5 auto’s  naar Westzaan voor een bezoek aan papiermolen “De Schoolmeester” : oliemolen “Het Pink” en de ‘Zaanse Schans’ tijdens de Zaanse Molendag op 26 september j.l.

Ondanks de verkeersstrubbelingen op de A2, was iedereen op tijd bij ‘De Schoolmeester’. Het weer was ons de hele dag goed gezind voor een buitenactiviteit, nl. veel zon, af en toe een mooi wit wolkje. Helaas bijna geen wind en dat was wel jammer. De molens konden daarom slechts af en toe draaien en niet werken.

Bij ‘De Schoolmeester’, een rietgedekte achtkant, werden wij ontvangen door de molenaar Arie Butterman, die zijn hele leven “in de papiermakerij” heeft gewerkt (zie foto) . Hij legde het hele procedé van papier maken uit. Het papier werd en wordt nu nog gemaakt van oude vodden. Afhankelijk van de kleur van de vodden wordt er wit , blauw of rood etc. gekleurd papier gemaakt. Naast papier van vodden werd er ook van veenmos veenmospapier gemaakt. Dat werd gebruikt om de spleten tussen de houten planken van boten te dichten; het zet nl. uit als het nat wordt en sluit zodoende goed af. De voorraad nieuwe vodden en veenmos wordt in grote verzamelhokken opgeslagen.
Foto
De vodden of lompen werden vroeger door vrouwen en meisjes vanaf 12 jaar met behulp van een  soort sikkelvormig mes in kleine stukjes gesneden en gesorteerd op kleur. De knopen werden er af gesneden en gesorteerd op grootte. Deze mochten de vrouwen zelf verkopen voor 1 cent per zakje. Vervolgens werd het verdere werk door mannen  en jongens vanaf 12 jaar gedaan. De kleine ( nu ook grotere) vodden lappen worden in een bak met water gegooid en  met behulp van door de molen aangedreven messtampers helemaal tot kleine vlokkenpap verpulverd. Dan wordt deze vlokkenpap in een grote ton met een messenrol tot een nog fijnere pap versneden.  Vervolgens wordt het na nog 2 bewerkingen tot een steeds dunnere stofpap via een houten goot in een verzamelbak vergaard waar het  uit kan zakken tot een dikke massa. Dit is de  grond voor het te maken papier. Om er papier van te maken wordt het opnieuw met veel water gemengd en via een schoepenrad in een goot geschept. Via die goot loopt het naar een rolband van ca 60-70 cm breed.
Foto
Het papierweefsel blijft op de band liggen en het water loopt er uit. Aan het eind van de rolband komt de papierfilm op een rol terecht. Men kan de rol 8 -10 - 12  of nog meer maal rond laten gaan voordat het papier doorsneden wordt op een in de rol aanwezige groef.  Het vel wordt als een natte theedoek  op een platte kruiwagen gelegd.  Deze vellen worden te drogen gehangen in meters lange droogschuren.  Als het droog is, wordt het  glad gestreken om de droogvouw zoveel mogelijk eruit te krijgen. Tot slot wordt het in een soort mangel nog platter gemaakt.

Het papier wordt “ZAANS BORD” genoemd. Het wordt beschreven, bedrukt, men kan het voor etsen gebruiken of voor aquarelleren maar dan moet het wel eerst nat gemaakt worden. Op dit papier is de Amerikaanse vrijheidsverklaring gedrukt.

Deze molen werd ‘De Schoolmeester’ genoemd. Waarom? De schoolmeester was een van de geldschieters voor het oprichten van de molen.  De mensen in deze streek waren volgelingen van dominee Menno …. Dus Mennonieten. In Amerika zijn  de Amish daarvan nog afkomstig.

Naast deze  machinale papierfabricage  door molenkracht wordt er ook nog zoals vroeger,  papier handmatig geschept. Daarvan was er ook een demonstratie.

Vroeger werkten er continu 2 mannen aan deze grote tobbe met papierwaterpulp. Het moest goed gemengd worden middels roeren met een grote houten spaan. Daarna schepte de “schepper”  het papier op een raam. Hij legde het raam op een houten plank in het midden boven de tobbe. Aan de andere kant stond de “legger”; deze draaide het raam onderste boven en legde het natte papiervel op een droogplank. Als de stapel hoog genoeg was, ging deze in een pers om te drogen ( zoals nu nog een bloemendrogers).  De “schepper” vertelde ons hoe het watermerk in het papier werd aangebracht. In het raam zat een afbeelding; bij het scheppen kwam hierop minder papierfilm dan vlak ernaast en zodoende was het papier boven de afbeelding dunner. “Lompe maken pepier; pepier makt geld; geld makt banke; banke make leeninge; leeninge make bedelaars; bedelaars make lompe……” (An Pullen, Drunen)

Na ruim 1½ uur gingen we snel naar de oliemolen ‘Het Pink’. Dit is een rietgedekte achtkant stellingmolen. Hier kregen we uitleg van molenaar Ranko Veuger (zie foto) hoe “zijn” molen werkte. Maar helaas… te weinig wind, dus zagen we eigenlijk niet hoe het er werkelijk aan toe ging.
Foto
Na een uur  gingen we gezamenlijk naar een parkeerplaats in de buurt van de ‘Zaanse Schans’. Vandaar ging ieder op eigen gelegenheid verder.  Meelmolen ‘De Bleke Dood’ staat net voor de brug over de Zaan. Aan de overkant staat net voor de Duyvis fabriek de molen ‘De Ooievaar’. Vanaf de brug is er een mooi uitzicht op de molens aan de rechteroever en de  Zaanse huizen op de linkeroever. Te bezichtigen waren o.a. de houtzaagmolen ‘De Gekroonde Poelenburg’, een Patrokmolen met houthijskraan waar een zeer enthousiaste molenaar, Martin Schaap, uitleg gaf; de verfmolen ‘De Kat’,  waar helaas niemand was om uitleg te geven, in ieder geval toen wij er waren. De laatst gebouwde (2005) molen ‘Het Jonge Schaap’ had een gebroken krukas, waardoor het niet mogelijk was om het zaagproces te demonstreren. Maar er was toch bijna geen wind…

De laatste molen die we bezocht hebben, was de privémolen ‘Het Klaverblad’, verwijzend naar de 4 dochters van de bouwer. De bouw is aangevangen in 1985; in 2005 was de molen klaar. Het is een wipstellingmolentje met als functie: latten- en verenzager.  Een van de dochters is meubelrestauratrice en zij gebruikt een van de zaagtafels die door de molen wordt aangedreven.

Zowel de bouwer als de dochters + schoonzoon waren zeer enthousiaste vertellers. De molenbijgebouwen zijn oud, elders opgekocht en hier weer opgebouwd.

Om iets voor 17.00 uur  was de excursie ten einde en vertrokken de eerste deelnemers weer richting de thuisbasis. Het was een leuke dag.

Jaarafsluiting (René Vogels)                                                            
De laatste activiteit dit jaar is – in dit eerste lustrumjaar -  op de Standerdmolen van Rosmalen waar we jullie op zondag 27 december willen ontvangen en waar we elkaar een goede jaarwisseling met alle goeds voor 2010 willen wensen.  Wij zorgen (tegen een kleine bijdrage) weer voor koffie/thee, Glűhwein en oliebollen. Noteer deze datum al vast in uw agenda! De uitnodiging volgt een deze dagen via post of email.

Nalatenschap Tom Bűller (René Vogels)                                                
De weduwe Bűller heeft, geheel naar de wens van haar overleden echtgenoot, zijn molenbibliotheek en – verzameling geschonken aan de vereniging. Zij is akkoord met de verkoop en/of schenking van deze geweldige verzameling en schenkt de opbrengst, in naam van Tom, aan de vereniging. Uiteraard zijn we haar daarvoor erkentelijk en hebben we, in overleg met haar zoon Jeroen, een passend geschenk gekocht.

Inmiddels is Piet Lemmens begonnen het alle boeken in een Excel-bestand te zetten zodat we wat gemakkelijker kunnen communiceren en een waardetaxatie van e.e.a. mogelijk wordt.  De afgelopen maanden hebben de bestuursleden alle boeken, tijdschriften, foto’s, ansichtkaarten, tekeningen, etc.  getaxeerd. We hopen eind 2009 hiermee klaar te zijn en met name de boeken en tijdschriften begin 2010 ter verkoop te kunnen gaan aanbieden. Het bestuur heeft besloten dat onze leden als eersten kunnen inschrijven en kopen. U wordt begin 2010, in een afzonderlijk schrijven, geïnformeerd over de werkwijze. Daarna, medio 2010, zullen de boeken e.d. op de vrije markt worden aangeboden. Eind 2010 hopen we de balans te kunnen opmaken.                                                         

Bijscholing stadsgidsen (Rene Vogels) 
Op woensdagavond 25 november j.l. hebben Liebeth Verhoeven en René Vogels in het Kringhuis voor een 30-tal stadsgidsen (van De Kring) een lezing verzorgd over het molenerfgoed van ’s-Hertogenbosch. Voorafgaande aan de lezing werden zij “ingewijd” in de ontstaansgeschiedenis van de ‘werkgroep Molens’ (van De Kring), onze vereniging ‘Vrienden van de molens van ’s-Hertogenbosch’ en de binnenkort op te richten Stichting ‘Herbouw Bossche Molens’. Vervolgens maakte René een molenwandeling aan de hand van  de kaart van Jacob van Deventer om duidelijk te maken dat dit de “Gouden Moleneeuw” van de stad is geweest, al stonden ze toen nog buiten de stad. Daarna maakte hij dankbaar gebruik van de publicatie van Nico Jurgens ‘Molenwandeling over de stadswallen’ en “liep” met zijn gehoor van het Kruithuis, via de Noordwal, de Hinthameruitleg, de Hekellaan, Zuidwal, Vughteruitgang naar de Oliemolensingel.                                

Liesbeth had een beknopte hand-out gemaakt van de molens zoals die op onze website voorkomen die tesamen met onze wervingsfolder aan de aanwezigen werd uitgereikt. De stadsgidsen gaven aan het einde van de voordracht aan veel nieuwe dingen te hebben gehoord en zegden toe daar waar nodig/mogelijk hun rondleidingsverhaal te gaan aanvullen. Wij hebben van onze kant aangeboden deze wandeling nog een keer, in de lente/zomer, daadwerkelijke met hen te willen uitvoeren.

Jaarvergadering 2010 (René Vogels)                                                      
De jaarvergadering staat gepland voor zaterdag 27 februari 2010. Noteer maar vast in uw agenda! Het wordt een speciale vergadering met een feestelijke zitting op een bijzondere locatie! Begin februari ontvangt u de uitnodiging. Noteer deze datum maar al vast in uw agenda!

Tot slot                                                                     
Het zou geweldig zijn als u dit maar vooral komend jaar uw uiterste best zou willen doen om weer een of meer leden te werven voor onze vereniging. Op deze wijze wordt het draagvlak voor de terugkeer van een of meer windmolens in ’s-Hertogenbosch steeds groter. Doe uw best!

Het bestuur wenst u een gelukkig kerstfeest en hoopt u op zondag 27 december persoonlijk te ontmoeten.

Uw bestuur.
0 Comments

    Datum

    August 2022
    June 2022
    March 2022
    December 2021
    November 2021
    July 2021
    April 2021
    March 2021
    February 2021
    November 2020
    August 2020
    May 2020
    March 2020
    November 2019
    August 2019
    June 2019
    November 2018
    August 2018
    September 2017
    May 2017
    January 2017
    July 2016
    April 2016
    December 2015
    September 2015
    December 2014
    September 2014
    June 2014
    December 2013
    August 2013
    April 2013
    November 2012
    September 2012
    April 2012
    November 2011
    July 2011
    March 2011
    December 2010
    August 2010
    March 2010
    December 2009
    August 2009
    April 2009
    December 2008
    August 2008
    April 2008
    December 2007
    August 2007
    April 2007
    January 2007
    October 2006
    June 2006
    January 2006
    September 2005