Afgelasten excursie 20 april (Liesbeth Verhoeven)
Het bestuur heeft half april moeten besluiten deze excursie niet door te laten gaan door het geringe aantal aanmeldingen, nl. 7 naast 4 bestuursleden. Voorts heeft het bestuur een minimum aantal deelnemers aan excursies vastgesteld voor de toekomst. Dit aantal is 15, buiten het bestuur om. We hopen en gaan er van uit dat alle volgende excursies doorgang kunnen vinden.
Het bestuur heeft half april moeten besluiten deze excursie niet door te laten gaan door het geringe aantal aanmeldingen, nl. 7 naast 4 bestuursleden. Voorts heeft het bestuur een minimum aantal deelnemers aan excursies vastgesteld voor de toekomst. Dit aantal is 15, buiten het bestuur om. We hopen en gaan er van uit dat alle volgende excursies doorgang kunnen vinden.
Excursieprogramma 2013 (Wim Jansen - Liesbeth Verhoeven)
Voor de najaarsexcursie ontvangt u binnenkort de uitnodiging. Deze gaat op zaterdag 28 september naar “ De Bisschopsmolen” te Etten-Leur, de “Heimolen” in Rucphen, de “Molen van Aerden” te Nispen en als toetje naar Essen-wildert over de grens met België. Vertrek met de bus van “Croy’s restaurant Boerderij De Pettelaar” naar de eerstgenoemde molen om 9.00 uur. Na bezichtiging van de 3 west Brabantse molens rijden we naar de laatste molen de Bakkersmolen. Daar is veel te zien voor iedereen, maar zeker voor diegenen, die niet zo goed meer in een molen omhoog kunnen. Om ca. 16.30 uur vertrekken we van de laatst genoemde molen naar ‘s-Hertogenbosch. U kunt zich aanmelden uitsluitend bij Wim Jansen
(e-mail: jansen92@kpnplanet.nl of
telnr: 073-511.34.63). Kosten zijn € 20 voor leden en € 30 voor introducés.
Stichting Herbouw Bossche Molens (René Vogels).
In onze vorige Nieuwsbrief gaf ik u informatie over de laatste ontwikkelingen omtrent de herbouw van een (of twee) rosmolens en de windmolen op het Bastion Deuteren.
Daarna heeft zich, op z’n zachtst gezegd, iets vervelends voorgedaan, wat mij heeft doen besluiten mijn taak als penningmeester van de Stichting HBM neer te leggen en het bestuur te verlaten. Het was geen emotionele beslissing, maar een weloverwogen besluit. Ik heb ruimte geboden om het ontstane conflict op te lossen, maar hierop werd niet ingegaan. Dan houdt het voor mij op en stop ik mijn vrijwilligerswerk en gaat de daarbij behorende tijd en energie naar andere zaken…
Een vervelend besluit juist nu er weer “schot” zat in onze plannen, maar als geboren Tilburger heb ik een lijfspeuk: “Een kruik gaat zolang te water tot hij barst”…
Dat betekent - op dit moment - dat de verbinding vanuit onze vereniging (in ieder geval voorlopig) is gestopt.
Wellicht doet de Stichting HBM opnieuw een beroep op onze verenging…
Vernieuwde website (Liesbeth Verhoeven)
Inmiddels is de vernieuwde website weer “in de lucht”. Kijk dus maar even op: www.bosschemolens.nl
Petra Cornelisse (webmaster) heeft veel werk verricht. De rubrieken Nieuwsbrieven (doorgenummerd nu), Excursies en Fotoboek zijn makkelijker te doorzoeken Zij is nog bezig met de uitbreiding van het fotoboek. In de nieuwe rubriek ‘Molenzaken te koop’ worden de resterende molenboeken aangeboden. Petra werkt deze lijst minimaal 1x per kwartaal bij.
Ledenwerving (Liesbeth Verhoeven)
Het vergroten van het draagvlak voor de herbouw van een of meer molens in ons prachtige ’s-Hertogenbosch blijft een belangrijke zaak. Regelmatig melden zich nieuwe leden aan, soms ontvallen leden ons. De stand is 115 leden en 1 erelid.
We blijven op weg naar de 125. Beste lezer van deze nieuwsbrief, u bent daarvoor een onmisbare schakel tussen de vereniging en nieuwe leden. Brochures over de vereniging zijn bij het bestuur op te vragen of wijs de eventuele belangstellende(-n) op onze website: www.bosschemolens.nl. Daar staat ook vermeld hoe men zich kan aanmelden.
Op de maquette van het Heetmanplein in het infocentrum bij de Wilhelminabrug heeft enige tijd een molenmaquette gestaan. Deze wordt binnenkort opnieuw geplaatst na iets lager te zijn gemaakt. Op monumentendag is het centrum zeker open. Ga dan eens kijken.
Voor de najaarsexcursie ontvangt u binnenkort de uitnodiging. Deze gaat op zaterdag 28 september naar “ De Bisschopsmolen” te Etten-Leur, de “Heimolen” in Rucphen, de “Molen van Aerden” te Nispen en als toetje naar Essen-wildert over de grens met België. Vertrek met de bus van “Croy’s restaurant Boerderij De Pettelaar” naar de eerstgenoemde molen om 9.00 uur. Na bezichtiging van de 3 west Brabantse molens rijden we naar de laatste molen de Bakkersmolen. Daar is veel te zien voor iedereen, maar zeker voor diegenen, die niet zo goed meer in een molen omhoog kunnen. Om ca. 16.30 uur vertrekken we van de laatst genoemde molen naar ‘s-Hertogenbosch. U kunt zich aanmelden uitsluitend bij Wim Jansen
(e-mail: jansen92@kpnplanet.nl of
telnr: 073-511.34.63). Kosten zijn € 20 voor leden en € 30 voor introducés.
Stichting Herbouw Bossche Molens (René Vogels).
In onze vorige Nieuwsbrief gaf ik u informatie over de laatste ontwikkelingen omtrent de herbouw van een (of twee) rosmolens en de windmolen op het Bastion Deuteren.
Daarna heeft zich, op z’n zachtst gezegd, iets vervelends voorgedaan, wat mij heeft doen besluiten mijn taak als penningmeester van de Stichting HBM neer te leggen en het bestuur te verlaten. Het was geen emotionele beslissing, maar een weloverwogen besluit. Ik heb ruimte geboden om het ontstane conflict op te lossen, maar hierop werd niet ingegaan. Dan houdt het voor mij op en stop ik mijn vrijwilligerswerk en gaat de daarbij behorende tijd en energie naar andere zaken…
Een vervelend besluit juist nu er weer “schot” zat in onze plannen, maar als geboren Tilburger heb ik een lijfspeuk: “Een kruik gaat zolang te water tot hij barst”…
Dat betekent - op dit moment - dat de verbinding vanuit onze vereniging (in ieder geval voorlopig) is gestopt.
Wellicht doet de Stichting HBM opnieuw een beroep op onze verenging…
Vernieuwde website (Liesbeth Verhoeven)
Inmiddels is de vernieuwde website weer “in de lucht”. Kijk dus maar even op: www.bosschemolens.nl
Petra Cornelisse (webmaster) heeft veel werk verricht. De rubrieken Nieuwsbrieven (doorgenummerd nu), Excursies en Fotoboek zijn makkelijker te doorzoeken Zij is nog bezig met de uitbreiding van het fotoboek. In de nieuwe rubriek ‘Molenzaken te koop’ worden de resterende molenboeken aangeboden. Petra werkt deze lijst minimaal 1x per kwartaal bij.
Ledenwerving (Liesbeth Verhoeven)
Het vergroten van het draagvlak voor de herbouw van een of meer molens in ons prachtige ’s-Hertogenbosch blijft een belangrijke zaak. Regelmatig melden zich nieuwe leden aan, soms ontvallen leden ons. De stand is 115 leden en 1 erelid.
We blijven op weg naar de 125. Beste lezer van deze nieuwsbrief, u bent daarvoor een onmisbare schakel tussen de vereniging en nieuwe leden. Brochures over de vereniging zijn bij het bestuur op te vragen of wijs de eventuele belangstellende(-n) op onze website: www.bosschemolens.nl. Daar staat ook vermeld hoe men zich kan aanmelden.
Op de maquette van het Heetmanplein in het infocentrum bij de Wilhelminabrug heeft enige tijd een molenmaquette gestaan. Deze wordt binnenkort opnieuw geplaatst na iets lager te zijn gemaakt. Op monumentendag is het centrum zeker open. Ga dan eens kijken.
Vakantie en molens (tekst en foto’s Liesbeth Verhoeven)
Mocht u ooit ergens een of meerdere molens bezocht hebben die de moeite waard zijn om te gaan bezoeken als men er in de buurt is, schroom niet om een stukje daarover te schrijven met of zonder foto’s. Het maakt niet uit of het een molen in het buitenland of in eigen land is. Misschien een molen uit uw vroegere woonplaats uit uw jeugd of uit uw arbeidstijd voor u weer in (de buurt van ) ’s-Hertogenbosch ging wonen. Het is leuk om anderen over deze molens iets te vertellen.
Tijdens een bezoek aan een pas verhuisde vriendin zijn we naar de molen van haar grootouders van moeder’s kant gegaan. Deze molen “de Luctor et Emergo” bevindt zich in de Kapelstraat nr. 31 in Rijkevoort, gemeente Boxmeer. Deze molen is gebouwd door de fam. Verbruggen in 1901. Het is een stellingmolen met ooit 3 koppels maalstenen (elk voor een andere graansoort), nu nog 1 koppel. De molen is op dinsdagmiddag en zaterdag- of zondagmorgen open.
Stukje geschiedenis: In 1900 vroeg Hermanus Verbruggen, een telg uit de molenaarsfamilie Verbruggen uit Sint-Hubert, toestemming om in Rijkevoort aan de Brink een motormaalderij op te richten. Deze werd uitgerust met twee koppels maalstenen en een houtzagerij. In het volgende jaar bouwde Hermanus achter de maalderij een ronde stenen stellingkorenmolen met drie koppels maalstenen. Bij de bouw maakte hij gebruik van onderdelen van waarschijnlijk een houtzaagmolen uit de omgeving van Rotterdam. Van deze hergebruikte molen is nu nog veel in de molen terug te vinden.
Mocht u ooit ergens een of meerdere molens bezocht hebben die de moeite waard zijn om te gaan bezoeken als men er in de buurt is, schroom niet om een stukje daarover te schrijven met of zonder foto’s. Het maakt niet uit of het een molen in het buitenland of in eigen land is. Misschien een molen uit uw vroegere woonplaats uit uw jeugd of uit uw arbeidstijd voor u weer in (de buurt van ) ’s-Hertogenbosch ging wonen. Het is leuk om anderen over deze molens iets te vertellen.
Tijdens een bezoek aan een pas verhuisde vriendin zijn we naar de molen van haar grootouders van moeder’s kant gegaan. Deze molen “de Luctor et Emergo” bevindt zich in de Kapelstraat nr. 31 in Rijkevoort, gemeente Boxmeer. Deze molen is gebouwd door de fam. Verbruggen in 1901. Het is een stellingmolen met ooit 3 koppels maalstenen (elk voor een andere graansoort), nu nog 1 koppel. De molen is op dinsdagmiddag en zaterdag- of zondagmorgen open.
Stukje geschiedenis: In 1900 vroeg Hermanus Verbruggen, een telg uit de molenaarsfamilie Verbruggen uit Sint-Hubert, toestemming om in Rijkevoort aan de Brink een motormaalderij op te richten. Deze werd uitgerust met twee koppels maalstenen en een houtzagerij. In het volgende jaar bouwde Hermanus achter de maalderij een ronde stenen stellingkorenmolen met drie koppels maalstenen. Bij de bouw maakte hij gebruik van onderdelen van waarschijnlijk een houtzaagmolen uit de omgeving van Rotterdam. Van deze hergebruikte molen is nu nog veel in de molen terug te vinden.
Waarschijnlijk in de twintiger jaren zijn de schilderingen aangebracht op de het gaande werk op de steenzolder. De symboliek van de grote Brabantse vlag op de koningsspil en de kleine Nederlandse vlag op de steenspil kan alleen in Brabant zijn aangebracht. Buiten deze schilderingen is de koningsspil echter al een toonbeeld van vakmanschap. Met zijn vele overgangen van vierkant naar rond of naar achtkantig toont hij het kapitaal wat mocht worden uitgegeven bij de bouw van deze molen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de rivier de Maas de gehele winter van '44-'45 een frontrivier. In de buurt van Rijkevoort stond Britse artillerie opgesteld. Vele militairen van de Royal Artillery hebben hun namen, hun woonplaats en een kerstwens geschreven in de blokjes van de Brabantse vlag op de koningsspil.
In de oorlog werd de molen uitgerust met Van Bussel-stroomlijnneuzen. Na de oorlog veranderde er veel. In de vijftiger jaren werd het maalderijgebouw afgebroken en vervangen door een grotere tussen de molen en het molenaarshuis uit 1912. Ook werden twee steenkoppels verwijderd om meer ruimte te krijgen in de molen. De plaats van de twee verwijderde koppels is nog steeds terug te vinden. Men komt de molen binnen via de invaart, hierboven zitten nog 5 zolders namelijk, de graanzolder, de maalzolder, de steenzolder, de luizolder en de kapzolder. De nokhoogte van de molen is 20,45m, met bovenop een bazuinengeltje als windvaantje. In 1972 vond er een restauratie plaats, uitgevoerd door molenmaker Huub Beijk uit Afferden. Het betrof hier vooral de buitenzijde, zodat het interieur nu nog bijna onaangetast is. Wel verdwenen de stroomlijnneuzen en werd een oude potroede vervangen. De molen is nu dan ook met drie type roeden uitgerust. Een Derckx-roede, een Pot-roede en een Fransen-roede als lange spruit. De roeden hebben een lengte van circa 24,25 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk. De molen draaide na deze restauratie slechts af en toe. Begin tachtiger jaren heeft men geprobeerd met de molen elektriciteit op te wekken. Oud-molenaar Marcel Verbruggen overleed in 1983. Een maand voor zijn overlijden slaagde men er in om een straalkacheltje en een paar lampjes op de windkracht van de molen te laten branden. Zijn vrouw verkocht de molen in 1987 aan de gemeente Wanroij. Sinds ’83 zijn er vrijwilligers op de molen werkzaam. In 1989 werd de molen weer gerestaureerd. De toenmalige gemeente Wanroij, die de molen in 1986 kocht van de weduwe van oud-molenaar Marcel Verbruggen, liet hem restaureren door molenmaker Harry Beijk uit Afferden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de rivier de Maas de gehele winter van '44-'45 een frontrivier. In de buurt van Rijkevoort stond Britse artillerie opgesteld. Vele militairen van de Royal Artillery hebben hun namen, hun woonplaats en een kerstwens geschreven in de blokjes van de Brabantse vlag op de koningsspil.
In de oorlog werd de molen uitgerust met Van Bussel-stroomlijnneuzen. Na de oorlog veranderde er veel. In de vijftiger jaren werd het maalderijgebouw afgebroken en vervangen door een grotere tussen de molen en het molenaarshuis uit 1912. Ook werden twee steenkoppels verwijderd om meer ruimte te krijgen in de molen. De plaats van de twee verwijderde koppels is nog steeds terug te vinden. Men komt de molen binnen via de invaart, hierboven zitten nog 5 zolders namelijk, de graanzolder, de maalzolder, de steenzolder, de luizolder en de kapzolder. De nokhoogte van de molen is 20,45m, met bovenop een bazuinengeltje als windvaantje. In 1972 vond er een restauratie plaats, uitgevoerd door molenmaker Huub Beijk uit Afferden. Het betrof hier vooral de buitenzijde, zodat het interieur nu nog bijna onaangetast is. Wel verdwenen de stroomlijnneuzen en werd een oude potroede vervangen. De molen is nu dan ook met drie type roeden uitgerust. Een Derckx-roede, een Pot-roede en een Fransen-roede als lange spruit. De roeden hebben een lengte van circa 24,25 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk. De molen draaide na deze restauratie slechts af en toe. Begin tachtiger jaren heeft men geprobeerd met de molen elektriciteit op te wekken. Oud-molenaar Marcel Verbruggen overleed in 1983. Een maand voor zijn overlijden slaagde men er in om een straalkacheltje en een paar lampjes op de windkracht van de molen te laten branden. Zijn vrouw verkocht de molen in 1987 aan de gemeente Wanroij. Sinds ’83 zijn er vrijwilligers op de molen werkzaam. In 1989 werd de molen weer gerestaureerd. De toenmalige gemeente Wanroij, die de molen in 1986 kocht van de weduwe van oud-molenaar Marcel Verbruggen, liet hem restaureren door molenmaker Harry Beijk uit Afferden.
In 1908 bouwde Jan Verbruggen ten noordwesten van de molen een molenaarshuis. In 1912 bouwde zijn halfbroer Willem, die inmiddels de molen had overgenomen een molenaarshuis op het oosten in Jugendstil-stijl. In 1914 bouwde de familie Verbruggen ten zuidwesten van de molen, aan de overzijde van de Brink, een nieuw gedeelte aan de bakkerij annex café en winkel in dezelfde stijl als het molenaarshuis uit 1912. Deze drie gebouwen zijn nog steeds aanwezig en de bakkerij/winkel/café is nog steeds in eigendom van de familie. Het gebouw is inwendig nog geheel in zestigerjaren-stijl. Het Molenhuys, Kapelstraat 35 staat ook op de monumentenlijst. De Brasserie daarin wordt gerund door een echtpaar afkomstig uit Vught en ’s-Hertogenbosch. Het is met respect voor de geschiedenis gerestaureerd en ingericht door deze eigenaar. Men kan er heerlijk eten en in de zomer op een sfeervol terras aan de voet van de molen iets gebruiken. De eigenaar is dit jaar gestart met de opleiding tot vrijwillig molenaar.
(Gegevens via de kleindochter van Willem en de eigenaar van de brasserie)
Tot slot
De vakantieperiode is al half voorbij. We hopen dat diegenen die al weer terug zijn een fijne vakantie hebben gehad; diegenen die nog gaan wensen wij veel plezier en mooie dagen toe. Misschien kunt u nog mensen interesseren om lid te worden.
De volgende nieuwsbrief verschijnt waarschijnlijk in november 2013.
Uw bestuur
(Gegevens via de kleindochter van Willem en de eigenaar van de brasserie)
Tot slot
De vakantieperiode is al half voorbij. We hopen dat diegenen die al weer terug zijn een fijne vakantie hebben gehad; diegenen die nog gaan wensen wij veel plezier en mooie dagen toe. Misschien kunt u nog mensen interesseren om lid te worden.
De volgende nieuwsbrief verschijnt waarschijnlijk in november 2013.
Uw bestuur