Lintjesregen (Liesbeth Verhoeven)
Zoals u misschien hebt gelezen in het Brabants Dagblad, heeft het Hare Majesteit ook dit jaar behaagd diverse mensen te decoreren. Twee van hen zijn ook lid van onze vereniging en wel Annie Delmée en Gerard ter Steege. Zij zijn benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Van harte gefeliciteerd Annie en Gerard namens alle leden van de Vereniging.
Erelid (Liesbeth Verhoeven)
Op de laatste algemene ledenvergadering hebben de aanwezige leden ingestemd met het voorstel van het bestuur en de activiteitencommissie om René Vogels te benoemen tot erelid van de vereniging. Dit vanwege zijn tomeloze inzet om het molenerfgoed van ’s-Hertogenbosch uit te dragen en te komen tot herbouw van minstens 1 molen op de Bossche wallen. René heeft het erelidmaatschap aanvaard.
Overleden (Liesbeth Verhoeven)
Cor Gillhaus. De meesten van u zullen het wel gelezen of al gehoord hebben. Cor is op 27 januari 2011 toch nog plotseling overleden. Cor heeft aan de wortels van onze vereniging gestaan. Hij heeft uw voorzitter gestimuleerd om de oud-cursisten van Boschlogie III module Molens bijeen te roepen om te komen tot de oprichting van de Vereniging. Cor heeft ook een tijd meegewerkt aan het archiefonderzoek voor het boek over de Bossche Molens. Daarnaast was Cor zeer gedreven om de cultuurhistorie te promoten, zowel van ’s-Hertogenbosch, van Brabant als van het militaire erfgoed nationaal en internationaal. Het bestuur heeft mede namens u condoleances overgebracht aan Marian Keser.
Paul Heijting. I.p.v. 9 april op excursie mee te gaan, maakte Paul die dag zijn laatste reis. Paul was zeer geïnteresseerd in cultuurhistorie. Hij wilde van de molens alles weten. Hij was dan ook, als het maar enigszins kon, aanwezig bij de activiteiten van onze vereniging. Hoewel al lang ziek, is Paul geheel onverwacht overleden. Het bestuur was vertegenwoordigd bij de uitvaartdienst in de Willibrordkerk in ’s-Hertogenbosch. Aan zijn vrouw Agnes heeft het bestuur mede namens u condoleances overgebracht. Tijdens de excursie werd Paul kort herdacht door René op de stelling van de molen St.Jan waarvan de wieken in rouwstand waren gezet. Hierna is 1 minuut stilte in acht genomen.
Website (Liesbeth Verhoeven)
Half juli 2011 telden we de 3390te hit, op onze website. Uw “webmaster” heeft de website bijgewerkt. Zijn vraag blijft of een van onze leden interesse heeft om de taak van de webmaster een tijdje ( bv. 1 jaar) over te nemen? Laat het even weten. Op onze eerdere vraag heeft 1 lid gereageerd. Omdat deze over de grote plas woont, was dat niet werkbaar voor uw webmaster.
Het “Gastenboek” van de website kan ook gebruikt worden.
Contributie (Piet Lemmens)
W.b. Machtiging incasseren contributie 2011: Zo’n 60 mensen maakten op deze manier de contributie over. Mocht u nog niet op andere wijze betaald hebben of de machtiging nog niet terug gestuurd hebben dan is mijn verzoek aan u is om of zo spoedig mogelijk een ingevulde en ondertekende machtiging aan mij in te zenden. Indien u geen gebruik wilt maken van een machtiging en zelf het bedrag wilt overmaken, dan verzoek ik u dit zo spoedig mogelijk te doen en tevens even aan mij door te geven dat u geen gebruik van de machtiging maakt
Dit jaar hebben wij bij de RABO BANK een incassocontract waarin is geregeld dat wij 30 incasso opdrachten in een barch mogen opnemen en dat wij maximaal 1 batch per maand mogen aanleveren. Hierdoor komt het voor dat u niet meteen na de inzending van de machtiging belast wordt maar wellicht een maand later.
Voor 2012 zullen wij met RABO BANK regelen dat wij of meer dan 30 incasso opdrachten in een batch of meerdere batches per maand kunnen aanleveren.
Ledenwerving (René Vogels).
Er mag meer draagvlak komen voor de herbouw van een of meer molens in ons prachtige ’s-Hertogenbosch. Regelmatig melden zich nieuwe leden aan, soms ontvallen leden ons. De stand is nu 115 leden.
We gaan op weg naar de 125. U, beste lezer van deze nieuwsbrief bent de onmisbare schakel tussen de vereniging en nieuwe leden. Brochures over de vereniging met nieuwe inlegkaart zijn bij het bestuur op te vragen. U kunt daarmee mensen interesseren lid te worden. Immers, voor meer draagvlak is het belangrijk dat vele inwoners, maar ook andere sympathisanten, zich bij ons aansluiten. Wijs de eventuele belangstellende(-n) ook op onze website: www.bosschemolens.nl
Zoals u misschien hebt gelezen in het Brabants Dagblad, heeft het Hare Majesteit ook dit jaar behaagd diverse mensen te decoreren. Twee van hen zijn ook lid van onze vereniging en wel Annie Delmée en Gerard ter Steege. Zij zijn benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau. Van harte gefeliciteerd Annie en Gerard namens alle leden van de Vereniging.
Erelid (Liesbeth Verhoeven)
Op de laatste algemene ledenvergadering hebben de aanwezige leden ingestemd met het voorstel van het bestuur en de activiteitencommissie om René Vogels te benoemen tot erelid van de vereniging. Dit vanwege zijn tomeloze inzet om het molenerfgoed van ’s-Hertogenbosch uit te dragen en te komen tot herbouw van minstens 1 molen op de Bossche wallen. René heeft het erelidmaatschap aanvaard.
Overleden (Liesbeth Verhoeven)
Cor Gillhaus. De meesten van u zullen het wel gelezen of al gehoord hebben. Cor is op 27 januari 2011 toch nog plotseling overleden. Cor heeft aan de wortels van onze vereniging gestaan. Hij heeft uw voorzitter gestimuleerd om de oud-cursisten van Boschlogie III module Molens bijeen te roepen om te komen tot de oprichting van de Vereniging. Cor heeft ook een tijd meegewerkt aan het archiefonderzoek voor het boek over de Bossche Molens. Daarnaast was Cor zeer gedreven om de cultuurhistorie te promoten, zowel van ’s-Hertogenbosch, van Brabant als van het militaire erfgoed nationaal en internationaal. Het bestuur heeft mede namens u condoleances overgebracht aan Marian Keser.
Paul Heijting. I.p.v. 9 april op excursie mee te gaan, maakte Paul die dag zijn laatste reis. Paul was zeer geïnteresseerd in cultuurhistorie. Hij wilde van de molens alles weten. Hij was dan ook, als het maar enigszins kon, aanwezig bij de activiteiten van onze vereniging. Hoewel al lang ziek, is Paul geheel onverwacht overleden. Het bestuur was vertegenwoordigd bij de uitvaartdienst in de Willibrordkerk in ’s-Hertogenbosch. Aan zijn vrouw Agnes heeft het bestuur mede namens u condoleances overgebracht. Tijdens de excursie werd Paul kort herdacht door René op de stelling van de molen St.Jan waarvan de wieken in rouwstand waren gezet. Hierna is 1 minuut stilte in acht genomen.
Website (Liesbeth Verhoeven)
Half juli 2011 telden we de 3390te hit, op onze website. Uw “webmaster” heeft de website bijgewerkt. Zijn vraag blijft of een van onze leden interesse heeft om de taak van de webmaster een tijdje ( bv. 1 jaar) over te nemen? Laat het even weten. Op onze eerdere vraag heeft 1 lid gereageerd. Omdat deze over de grote plas woont, was dat niet werkbaar voor uw webmaster.
Het “Gastenboek” van de website kan ook gebruikt worden.
Contributie (Piet Lemmens)
W.b. Machtiging incasseren contributie 2011: Zo’n 60 mensen maakten op deze manier de contributie over. Mocht u nog niet op andere wijze betaald hebben of de machtiging nog niet terug gestuurd hebben dan is mijn verzoek aan u is om of zo spoedig mogelijk een ingevulde en ondertekende machtiging aan mij in te zenden. Indien u geen gebruik wilt maken van een machtiging en zelf het bedrag wilt overmaken, dan verzoek ik u dit zo spoedig mogelijk te doen en tevens even aan mij door te geven dat u geen gebruik van de machtiging maakt
Dit jaar hebben wij bij de RABO BANK een incassocontract waarin is geregeld dat wij 30 incasso opdrachten in een barch mogen opnemen en dat wij maximaal 1 batch per maand mogen aanleveren. Hierdoor komt het voor dat u niet meteen na de inzending van de machtiging belast wordt maar wellicht een maand later.
Voor 2012 zullen wij met RABO BANK regelen dat wij of meer dan 30 incasso opdrachten in een batch of meerdere batches per maand kunnen aanleveren.
Ledenwerving (René Vogels).
Er mag meer draagvlak komen voor de herbouw van een of meer molens in ons prachtige ’s-Hertogenbosch. Regelmatig melden zich nieuwe leden aan, soms ontvallen leden ons. De stand is nu 115 leden.
We gaan op weg naar de 125. U, beste lezer van deze nieuwsbrief bent de onmisbare schakel tussen de vereniging en nieuwe leden. Brochures over de vereniging met nieuwe inlegkaart zijn bij het bestuur op te vragen. U kunt daarmee mensen interesseren lid te worden. Immers, voor meer draagvlak is het belangrijk dat vele inwoners, maar ook andere sympathisanten, zich bij ons aansluiten. Wijs de eventuele belangstellende(-n) ook op onze website: www.bosschemolens.nl
Monument Rosoliemolen in Rosmalen (Liesbeth Verhoeven)
Begin april is een start gemaakt met de 1e fase van het bouwen van het monument Rosoliemolen. Dit monument is een Kollergang, onderdeel van een rosoliemolen.
Het uitzetten van de bouwput gebeurde door iemand van de gemeente. Daarna kon uw voorzitter aan de slag met de grondwerkzaamheden. (zie het bewijs). Met hulp van diverse leden van de bouwcommissie werd beton en betongaas gedoneerd voor de fundering. Na 1 week uitharden werd metselspecie geleverd en door 2 metselaars in 1 dag het onderstuk gemetseld onder toeziend oog van René. De week daarop stortte hij de “kuip” deels vol met zand. In dit zand heeft hij een koker begraven. Hierin zit een door het bestuur ondertekend document met het logo van onze vereniging en de reden van het bouwen van dit monument. Eind april, de 4e week, kwam er een betonwagen die de “kuip” volstortte met beton. René heeft samen met de chauffeur het beton goed onder en over het betonijzer verdeeld. Daarna hebben hij en vooral André van Esch het oppervlak goed afgestreken, bevochtigd, afgestreken etc. Een karwei dat zeer nauwkeurig dient te gebeuren. Tot slot heeft René rondom de basis een klein randje stenen gelegd om opspattend zand bij regen wat tegen te gaan.
De 2e fase, het bouwen van het steenraam door de molenmaker in zijn bedrijf, is in juni ingegaan. Als u dit leest is deze fase inmiddels afgerond. Op 24 juni zijn de kollergang stenen weggehaald bij de standerdmolen en door de molenmaker in het steenraam op het doodsbed gemonteerd.
Op de 2e zondag van september zal het monument worden onthuld door wethouder H. van Olden. U krijgt daarover binnenkort een mailing.
Molenboek (Liesbeth Verhoeven)
Op zaterdag 2 juli komt de onderzoeksgroep weer bij elkaar in het stadsarchief om voor de 14e maal te vergaderen over de voortgang van hun onderzoek. Er is niets anders te melden dan dat we nog steeds verder gaan met het onderzoek. Het punt co-auteuren en financiering heeft nog steeds de aandacht.
Zoals u weet, helpt deze onderzoeksgroep Nico Jürgens, bij het verzamelen van materiaal voor het boek, dat hij gaat schrijven samen met co-auteuren. Mocht iemand van onze leden interesse hebben in archiefonderzoek meldt u dit dan bij René. De kleine onderzoeksgroep kan nl. nog best wat hulp bij deze pittige klus gebruiken. Ook een bekende van u, die geen lid is van de vereniging maar wel graag in archieven duikt, kunnen we uitstekend gebruiken.
Molenboek Rosmalense molens (René Vogels)
Het boek over “de molens van Rosmalen” ligt, zoals al eerder aangegeven, klaar om te drukken. In het najaar wordt er opnieuw gepraat en gelobbyd om geld bij elkaar te spronkelen voor de uitgave. Nieuwe ideeën om geldbronnen hiervoor aan te boren, zijn inmiddels opgekomen. De redenen om dit boek te laten verschijnen nog even in het kort: Sinds 1960 is de huidige standerdmolen aan de Molenstraat eigendom van eerst de gemeente Rosmalen, nu ’s-Hertogenbosch. Én René Vogels is sinds 1985 aangesteld als molenaar op dit monument. Vorig jaar was dat dus resp. 50 en 25 jaar.
Het bestuur zal u op de hoogte houden van de vorderingen. Indien nodig, zal het bestuur u in een (evt. extra) ALV toestemming (Statuten: Art.11.2 & 3) vragen een overeenkomst aan te gaan met een drukker om het boek te laten drukken. In dat geval zal op die vergadering ook het dekkingsplan (subsidies, donaties, voorverkoop) van deze overeenkomst worden gepresenteerd, waarna u het laatste woord in dezen hebt.
Begin april is een start gemaakt met de 1e fase van het bouwen van het monument Rosoliemolen. Dit monument is een Kollergang, onderdeel van een rosoliemolen.
Het uitzetten van de bouwput gebeurde door iemand van de gemeente. Daarna kon uw voorzitter aan de slag met de grondwerkzaamheden. (zie het bewijs). Met hulp van diverse leden van de bouwcommissie werd beton en betongaas gedoneerd voor de fundering. Na 1 week uitharden werd metselspecie geleverd en door 2 metselaars in 1 dag het onderstuk gemetseld onder toeziend oog van René. De week daarop stortte hij de “kuip” deels vol met zand. In dit zand heeft hij een koker begraven. Hierin zit een door het bestuur ondertekend document met het logo van onze vereniging en de reden van het bouwen van dit monument. Eind april, de 4e week, kwam er een betonwagen die de “kuip” volstortte met beton. René heeft samen met de chauffeur het beton goed onder en over het betonijzer verdeeld. Daarna hebben hij en vooral André van Esch het oppervlak goed afgestreken, bevochtigd, afgestreken etc. Een karwei dat zeer nauwkeurig dient te gebeuren. Tot slot heeft René rondom de basis een klein randje stenen gelegd om opspattend zand bij regen wat tegen te gaan.
De 2e fase, het bouwen van het steenraam door de molenmaker in zijn bedrijf, is in juni ingegaan. Als u dit leest is deze fase inmiddels afgerond. Op 24 juni zijn de kollergang stenen weggehaald bij de standerdmolen en door de molenmaker in het steenraam op het doodsbed gemonteerd.
Op de 2e zondag van september zal het monument worden onthuld door wethouder H. van Olden. U krijgt daarover binnenkort een mailing.
Molenboek (Liesbeth Verhoeven)
Op zaterdag 2 juli komt de onderzoeksgroep weer bij elkaar in het stadsarchief om voor de 14e maal te vergaderen over de voortgang van hun onderzoek. Er is niets anders te melden dan dat we nog steeds verder gaan met het onderzoek. Het punt co-auteuren en financiering heeft nog steeds de aandacht.
Zoals u weet, helpt deze onderzoeksgroep Nico Jürgens, bij het verzamelen van materiaal voor het boek, dat hij gaat schrijven samen met co-auteuren. Mocht iemand van onze leden interesse hebben in archiefonderzoek meldt u dit dan bij René. De kleine onderzoeksgroep kan nl. nog best wat hulp bij deze pittige klus gebruiken. Ook een bekende van u, die geen lid is van de vereniging maar wel graag in archieven duikt, kunnen we uitstekend gebruiken.
Molenboek Rosmalense molens (René Vogels)
Het boek over “de molens van Rosmalen” ligt, zoals al eerder aangegeven, klaar om te drukken. In het najaar wordt er opnieuw gepraat en gelobbyd om geld bij elkaar te spronkelen voor de uitgave. Nieuwe ideeën om geldbronnen hiervoor aan te boren, zijn inmiddels opgekomen. De redenen om dit boek te laten verschijnen nog even in het kort: Sinds 1960 is de huidige standerdmolen aan de Molenstraat eigendom van eerst de gemeente Rosmalen, nu ’s-Hertogenbosch. Én René Vogels is sinds 1985 aangesteld als molenaar op dit monument. Vorig jaar was dat dus resp. 50 en 25 jaar.
Het bestuur zal u op de hoogte houden van de vorderingen. Indien nodig, zal het bestuur u in een (evt. extra) ALV toestemming (Statuten: Art.11.2 & 3) vragen een overeenkomst aan te gaan met een drukker om het boek te laten drukken. In dat geval zal op die vergadering ook het dekkingsplan (subsidies, donaties, voorverkoop) van deze overeenkomst worden gepresenteerd, waarna u het laatste woord in dezen hebt.
Foto's Wilma Verhoeven
Verslag excursie van 9 april 2011 (Willy Wartenberg)
Wat op het eerste gezicht een tocht leek, zoals we er al een aantal hebben georganiseerd, bleek heel anders uit te pakken. Niet alleen het weer was een positieve verrassing, ook de belevenissen waren voor de fijnproevers onder ons.
Allereerst ging de tocht (wederom vanaf de Pettelaarse Schans) naar de Collse watermolen nabij Eindhoven. De watermolen is beroemd geworden omdat Vincent van Gogh een schilderij heeft gewijd aan de molen, waarvan in de molen een reproductie aanwezig is. Voor fietsers een schitterend plekje om even bij te komen.
De Collse watermolen wordt aangedreven door het verval in het waterniveau (stroomgebied van de Dommel) en bestaat uit twee waterraderen en twee schuren. In de linkse schuur is een korenmolen gebouwd en in de linkse schuur een oliemolen. Alles op kleine schaal dus vroeger vooral voor lokaal nut.
Gemeente Eindhoven heeft er echter een echte trekpleister gemaakt omdat alles perfect uitgevoerd is. Wat een plaatje! Zelfs de zwarte dakpannen van de schuren zijn op een gegeven moment vervangen door rode dakpannen zodat het pittoreske plaatje precies lijkt op de Collse watermolen uit het schilderij van Vincent van Gogh. Molenaar de Vries die ons uitleg gaf was van hetzelfde niveau, duidelijk en enthousiast.
Van de watermolen ging de tocht naar Oerle waar de molen Sint Jan te bezichtigen is. Maar niet alleen de molen. Naast de molen staat de werkplaats van molenbouwer John de Jongh. Als eigenaar van de molen blijkt hij niet alleen een vakman maar ook een goed ondernemer. De benedenverdieping van de molen Sint Jan is verhuurd aan een bakker die er een soort eetcafé heeft met o.a. zeer grote appelflappen. En natuurlijk allemaal van eigen meel. Bij het bezichtigen van de molen bleek ook wel dat er nog voor de consumptie wordt gemalen. Overal stof en meel, dat komen we tegenwoordig bij de excursies niet vaak meer tegen.
Wat op het eerste gezicht een tocht leek, zoals we er al een aantal hebben georganiseerd, bleek heel anders uit te pakken. Niet alleen het weer was een positieve verrassing, ook de belevenissen waren voor de fijnproevers onder ons.
Allereerst ging de tocht (wederom vanaf de Pettelaarse Schans) naar de Collse watermolen nabij Eindhoven. De watermolen is beroemd geworden omdat Vincent van Gogh een schilderij heeft gewijd aan de molen, waarvan in de molen een reproductie aanwezig is. Voor fietsers een schitterend plekje om even bij te komen.
De Collse watermolen wordt aangedreven door het verval in het waterniveau (stroomgebied van de Dommel) en bestaat uit twee waterraderen en twee schuren. In de linkse schuur is een korenmolen gebouwd en in de linkse schuur een oliemolen. Alles op kleine schaal dus vroeger vooral voor lokaal nut.
Gemeente Eindhoven heeft er echter een echte trekpleister gemaakt omdat alles perfect uitgevoerd is. Wat een plaatje! Zelfs de zwarte dakpannen van de schuren zijn op een gegeven moment vervangen door rode dakpannen zodat het pittoreske plaatje precies lijkt op de Collse watermolen uit het schilderij van Vincent van Gogh. Molenaar de Vries die ons uitleg gaf was van hetzelfde niveau, duidelijk en enthousiast.
Van de watermolen ging de tocht naar Oerle waar de molen Sint Jan te bezichtigen is. Maar niet alleen de molen. Naast de molen staat de werkplaats van molenbouwer John de Jongh. Als eigenaar van de molen blijkt hij niet alleen een vakman maar ook een goed ondernemer. De benedenverdieping van de molen Sint Jan is verhuurd aan een bakker die er een soort eetcafé heeft met o.a. zeer grote appelflappen. En natuurlijk allemaal van eigen meel. Bij het bezichtigen van de molen bleek ook wel dat er nog voor de consumptie wordt gemalen. Overal stof en meel, dat komen we tegenwoordig bij de excursies niet vaak meer tegen.
foto's Liesbeth Verhoeven
De koffie (en cake) stond echter ook klaar bij molenbouwer de Jongh die ons samen met zijn enthousiaste zoon zeer gastvrij ontving. In de werkplaats lag een juweeltje, de nieuwe kap van de St. Antoniusmolen uit Eerde. Daarover verderop meer. De kap was geweldig om te zien want je ziet niet elke dag eikenhouten balken van 50 bij 50 cm verwerkt in een kunstwerk. John de Jongh lijkt een wereldbaan te hebben. Het bouwen van een kap met deze afmetingen blijkt een puzzel van formaat. De werkplaats ligt vrijwel vol en de kap moet straks eerst weer gedemonteerd worden en opnieuw in elkaar gezet voordat hij op de molen kan. Wat een werk!
Hoewel iedereen al voldoende had gezien de dag liet John de Jongh ons nog een andere molen van hem zien in Zeelst, de lokale beltmolen. Op zich waren we al volop voldaan met de informatie en de beelden uit de werkplaats. John liet echter zijn jongste bediende meegaan om te helpen. De resterende aanwezigen, een aantal was inmiddels al naar huis, maakte na bezichtiging aanstalten om naar huis te gaan. Er stond nauwelijks wind en iedereen was verzadigd. We waren nog met vijf mensen over bij de molen toen de jongste bediende besloot om de molen toch nog een keer beter op de wind te zetten, en draaien deed ie! De volharding van dit soort jonge knullen geven vertrouwen in de toekomst. Zo lang er van dit soort types rondlopen zullen windmolens nooit verdwijnen.
Tot slot nog even iets over de kap van de St. Antoniusmolen. Het plaatsen van een molenkap en steken van de roeden maak je niet vaak mee. De molenbouwer zou ons berichten, wanneer de kap geplaatst zou worden. Vandaar de mailing over de extra excursie. Op zondag 10 juli zijn we met de vereniging naar Eerde geweest om het plaatsen bij te wonen. De historie droop eraf en vooral de oorlogsgeschiedenis is belangrijk bij deze molen (Kijk ook eens op www.eerdsemolen.nl.)
Het blijkt dat molen sinds 1944 zonder kap aanwezig is geweest in Eerde en dat er dit jaar een grote herdenkingsplechtigheid is op 17 september, wanneer de molen opnieuw in gebruik wordt gesteld. De stichting is ruim 10 jaar bezig geweest om de herbouw mogelijk te maken. Een voorbeeld voor ’s-Hertogenbosch. Een dergelijk project is dus haalbaar en we hebben gezien dat het veel mensen kan binden. Zowat heel Eerde liep uit om te zien hoe de kap werd geplaatst met de hoogwerker en hoe de pastoor de molen heeft gezegend. Geweldig!
Excursie najaar 2011 (Wim Jansen)
De dagexcursie buiten Brabant vindt plaats op zaterdag 24 september 2011. Zoals gewoonlijk vertrekken wij om 09.00 uur vanuit ’s-Hertogenbosch vanaf het parkeerterrein op de Pettelaarse Schans, weer per luxe touringcar. Wij gaan naar de molenviergang van Aarlanderveen, Alphen aan de Rijn. Daar bezichtigen wij een putmolen en een bovenmolen. Vervolgens gaat onze reis naar Leiderdorp voor een bezoek aan een wipmolen. Tot slot bekijken wij De Salamander, een houtzaalmolen in Leidschendam. Rond de klok van 17.45 uur zal de bus weer terug zijn op de Pettelaarse Schans. Nadere info, over o.a. de kosten, zal u tijdig worden gemaild/toegezonden.
Herbouw van molen(s) (Liesbeth Verhoeven).
De stichting Herbouw Bossche molens is in februari jl. opgericht. De voorzitter, Elly de Jonge, voormalig wethouder van ’s-Hertogenbosch werkt aan het uitbreiden van het bestuur. De stichting werkt nauw samen met de Molenwerkgroep van de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch en onze vereniging.
Rosmolen In een overleg met het Kringbestuur is uitgesproken dat de stichting de gesprekspartner is zowel voor realisatie van de educatieve rosmolen in het gebied van de Diezemonding als de evt. te realiseren rosmolen bij Maurick. Er is overleg geweest met burgemeester R. van de Mortel uit Vught; deze heeft zijn medewerking toegezegd bij het realiseren van de plannen.
Windmolen: De stichting met samenwerkingspartners heeft via de PvdA-fractievoorzitter van de gemeenteraad het punt - Ben W komen het raadsbesluit van februari 2010, inzake het geven van de opdracht voor het haalbaarheidsonderzoek van een windmolenherbouw, niet na – op de raadsagenda van augustus a.s. weten te krijgen.
Diverse instanties (scholen en bedrijven) willen meewerken in dat haalbaarheids-onderzoek. Dit kan echter niet plaatsvinden als de opdracht niet wordt gegeven.
Wordt vervolgd.
Vakantie en molens
Nieuwe rubriek in de Nieuwsbrief waarvoor u ook info kunt opsturen.
DE WINDMOLENS VAN REGUSSE (Frans van Eenbergen)
Regusse is een klein dorpje in de Provence. Het ligt in de nabijheid van Aups en Draguignan.
In Regusse staan twee korenmolens, één met en één zonder wieken. De oorsprong van de twee korenmolens van Regusse is enigszins onduidelijk. Het ontstaan van deze molens is mogelijk gebeurd onder invloed van de Tempeliers op hun terugreis uit het Midden-Oosten in de 12e eeuw. De eerste vermelding van een molen in de archieven is echter pas van 1565. De molen is dan al een ruïne. De eerste vermelding van de tweede molen dateert van 1687. Sommigen denken dat de molens dateren uit de 16e of mogelijk 15e eeuw. Het is bekend dat de molens eind 19e eeuw nog functioneerden. Uit documenten in de archieven van de gemeente Barjols -waaronder Regusse valt- blijkt dat de molens 52.000 kilogram meel per jaar produceerden.
In de Provence zijn meerdere ruïnes van torens te vinden. Deze zijn niet allemaal van molens geweest. Voor het maken van onderscheid is het belangrijk om te weten dat de toren van een molen een hoogte heeft die gelijk is aan de diameter van de buitenmuur (6 meter).
Hoewel iedereen al voldoende had gezien de dag liet John de Jongh ons nog een andere molen van hem zien in Zeelst, de lokale beltmolen. Op zich waren we al volop voldaan met de informatie en de beelden uit de werkplaats. John liet echter zijn jongste bediende meegaan om te helpen. De resterende aanwezigen, een aantal was inmiddels al naar huis, maakte na bezichtiging aanstalten om naar huis te gaan. Er stond nauwelijks wind en iedereen was verzadigd. We waren nog met vijf mensen over bij de molen toen de jongste bediende besloot om de molen toch nog een keer beter op de wind te zetten, en draaien deed ie! De volharding van dit soort jonge knullen geven vertrouwen in de toekomst. Zo lang er van dit soort types rondlopen zullen windmolens nooit verdwijnen.
Tot slot nog even iets over de kap van de St. Antoniusmolen. Het plaatsen van een molenkap en steken van de roeden maak je niet vaak mee. De molenbouwer zou ons berichten, wanneer de kap geplaatst zou worden. Vandaar de mailing over de extra excursie. Op zondag 10 juli zijn we met de vereniging naar Eerde geweest om het plaatsen bij te wonen. De historie droop eraf en vooral de oorlogsgeschiedenis is belangrijk bij deze molen (Kijk ook eens op www.eerdsemolen.nl.)
Het blijkt dat molen sinds 1944 zonder kap aanwezig is geweest in Eerde en dat er dit jaar een grote herdenkingsplechtigheid is op 17 september, wanneer de molen opnieuw in gebruik wordt gesteld. De stichting is ruim 10 jaar bezig geweest om de herbouw mogelijk te maken. Een voorbeeld voor ’s-Hertogenbosch. Een dergelijk project is dus haalbaar en we hebben gezien dat het veel mensen kan binden. Zowat heel Eerde liep uit om te zien hoe de kap werd geplaatst met de hoogwerker en hoe de pastoor de molen heeft gezegend. Geweldig!
Excursie najaar 2011 (Wim Jansen)
De dagexcursie buiten Brabant vindt plaats op zaterdag 24 september 2011. Zoals gewoonlijk vertrekken wij om 09.00 uur vanuit ’s-Hertogenbosch vanaf het parkeerterrein op de Pettelaarse Schans, weer per luxe touringcar. Wij gaan naar de molenviergang van Aarlanderveen, Alphen aan de Rijn. Daar bezichtigen wij een putmolen en een bovenmolen. Vervolgens gaat onze reis naar Leiderdorp voor een bezoek aan een wipmolen. Tot slot bekijken wij De Salamander, een houtzaalmolen in Leidschendam. Rond de klok van 17.45 uur zal de bus weer terug zijn op de Pettelaarse Schans. Nadere info, over o.a. de kosten, zal u tijdig worden gemaild/toegezonden.
Herbouw van molen(s) (Liesbeth Verhoeven).
De stichting Herbouw Bossche molens is in februari jl. opgericht. De voorzitter, Elly de Jonge, voormalig wethouder van ’s-Hertogenbosch werkt aan het uitbreiden van het bestuur. De stichting werkt nauw samen met de Molenwerkgroep van de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch en onze vereniging.
Rosmolen In een overleg met het Kringbestuur is uitgesproken dat de stichting de gesprekspartner is zowel voor realisatie van de educatieve rosmolen in het gebied van de Diezemonding als de evt. te realiseren rosmolen bij Maurick. Er is overleg geweest met burgemeester R. van de Mortel uit Vught; deze heeft zijn medewerking toegezegd bij het realiseren van de plannen.
Windmolen: De stichting met samenwerkingspartners heeft via de PvdA-fractievoorzitter van de gemeenteraad het punt - Ben W komen het raadsbesluit van februari 2010, inzake het geven van de opdracht voor het haalbaarheidsonderzoek van een windmolenherbouw, niet na – op de raadsagenda van augustus a.s. weten te krijgen.
Diverse instanties (scholen en bedrijven) willen meewerken in dat haalbaarheids-onderzoek. Dit kan echter niet plaatsvinden als de opdracht niet wordt gegeven.
Wordt vervolgd.
Vakantie en molens
Nieuwe rubriek in de Nieuwsbrief waarvoor u ook info kunt opsturen.
DE WINDMOLENS VAN REGUSSE (Frans van Eenbergen)
Regusse is een klein dorpje in de Provence. Het ligt in de nabijheid van Aups en Draguignan.
In Regusse staan twee korenmolens, één met en één zonder wieken. De oorsprong van de twee korenmolens van Regusse is enigszins onduidelijk. Het ontstaan van deze molens is mogelijk gebeurd onder invloed van de Tempeliers op hun terugreis uit het Midden-Oosten in de 12e eeuw. De eerste vermelding van een molen in de archieven is echter pas van 1565. De molen is dan al een ruïne. De eerste vermelding van de tweede molen dateert van 1687. Sommigen denken dat de molens dateren uit de 16e of mogelijk 15e eeuw. Het is bekend dat de molens eind 19e eeuw nog functioneerden. Uit documenten in de archieven van de gemeente Barjols -waaronder Regusse valt- blijkt dat de molens 52.000 kilogram meel per jaar produceerden.
In de Provence zijn meerdere ruïnes van torens te vinden. Deze zijn niet allemaal van molens geweest. Voor het maken van onderscheid is het belangrijk om te weten dat de toren van een molen een hoogte heeft die gelijk is aan de diameter van de buitenmuur (6 meter).
In augustus 1990 keurde de gemeenteraad van Regusse een erfpachtconstructie tussen de gemeente en de eigenaar van de molens goed. In augustus 1995 vond een aanbesteding bij inschrijving plaats en werden twee bedrijven geselecteerd. Vanaf dat moment werden de molens met hulp van het departement gerestaureerd. De restauratie heeft 6 maanden geduurd. De buitenmuren werden door een plaatselijk bedrijf weer opgewerkt en de bouwwerken werden toevertrouwd aan “Compagnons de France” (een gilde-organisatie van ambachtslieden en kunstenaars).
De molen met wieken, aan de zuidkant, is helemaal operationeel. Deze is gereconstrueerd volgens de bestaande documenten van voor het jaar 1640. De molen is identiek aan de molen van Grimaud. Van de andere molen, richting dorp, zijn het geraamte en het dak hersteld. Deze molen wordt gebruikt als museum en om enkele oude agrarische werktuigen te herbergen. De officiële heropening vond plaats op 3 augustus 1996 in het bijzijn van een aantal vooraanstaande Franse gezaghebbers.
Voordat de molen mag draaien, moeten de wieken georiënteerd worden op de meest dominante wind. Het dak en het mechanisme rusten op een rollenwagen die ingemetseld is in de toren. Een houten balk dient als hefboom tussen de twee spanten om het dak rond te draaien.
De wieken zijn 12,7 meter lang en wegen 1400 kilo en zetten de koningsspil in werking, een eikenhouten balk van 7 meter en 800 kilo. Het grote rad heeft een diameter van 2 meter en telt 40 kammen. De rondsel bevat 8 staven waarvan het hout heel hard en taai is. De kammen van het grote wiel grijpen onder een hoek van 90 graden in het rondsel. Een kleine voor de hand liggende berekening: groot rad 40 kammen, rondsel 8 staven. Dat is een verhouding van 1 (de wieken) op 5 (de molensteen), als versnelling van de molensteen.
De molen met wieken, aan de zuidkant, is helemaal operationeel. Deze is gereconstrueerd volgens de bestaande documenten van voor het jaar 1640. De molen is identiek aan de molen van Grimaud. Van de andere molen, richting dorp, zijn het geraamte en het dak hersteld. Deze molen wordt gebruikt als museum en om enkele oude agrarische werktuigen te herbergen. De officiële heropening vond plaats op 3 augustus 1996 in het bijzijn van een aantal vooraanstaande Franse gezaghebbers.
Voordat de molen mag draaien, moeten de wieken georiënteerd worden op de meest dominante wind. Het dak en het mechanisme rusten op een rollenwagen die ingemetseld is in de toren. Een houten balk dient als hefboom tussen de twee spanten om het dak rond te draaien.
De wieken zijn 12,7 meter lang en wegen 1400 kilo en zetten de koningsspil in werking, een eikenhouten balk van 7 meter en 800 kilo. Het grote rad heeft een diameter van 2 meter en telt 40 kammen. De rondsel bevat 8 staven waarvan het hout heel hard en taai is. De kammen van het grote wiel grijpen onder een hoek van 90 graden in het rondsel. Een kleine voor de hand liggende berekening: groot rad 40 kammen, rondsel 8 staven. Dat is een verhouding van 1 (de wieken) op 5 (de molensteen), als versnelling van de molensteen.
Door tussenkomst van de steenspil verbonden middels de rondsel wordt de bovenste molensteen in beweging gebracht. De onderste molensteen ligt vast. De zijden die contact hebben met elkaar hebben groeven om te zorgen dat het graan tussen de molenstenen glijdt. Van origine waren de molenstenen afkomstig uit Bagnols-en-Forêt. Daar vond men purperkleurig rhyoliet, een vulkanisch gesteente gelijk aan graniet, dat eeuwenlang is gebruikt. De mijnen zijn tegenwoordig gesloten en de huidige molenstenen komen van het Centraal Massief.
Van graan naar meel.
De molenaar kan tot 50 kilo graan in de kaar (trechter) doen. Het graan wordt geschud in het midden van de draaiende molensteen. Dat gebeurt doordat de ijzeren spil op de hoeken slaat van de schuddebak die het graan beweegt. Op het geluid van de schuddebak kan de molenaar de snelheid van de molen regelen.
Een kleine ijzeren staaf van 6 cm doorsnede, die door de liggende molensteen steekt, past de ruimte tussen de molenstenen aan en daarmee de fijnheid van het meel.
De ribbels op de molenstenen leiden het graan en meel naar de rand van de ligger, om daarna in de verticale pijp en in de bak op de begane grond te belanden. Meel en zemelen dienen gescheiden te worden. Na het malen bevat het nog alle elementen, zoals vlies, kiem en zetmeel. Voor wit brood moet het meel ontdaan worden van het vlies en kiem. Dat is de rol van de buil (zeef). De molens van Regusse zijn niet uitgerust met een buil.
Voor verdere info www.regusse-tourisme.fr
Vraag (Bestuur)
Tijdens de ALV is afgesproken om via de Nieuwsbrief uw mening over excursies naar molen(s) op een zondag te peilen. Reden daarvoor is, dat er op zaterdag veel activiteiten zijn. Op zondag is dat niet, waardoor mogelijk de opkomst voor de excursie groter is.
Nadeel is mogelijk dat veel molens alleen op zaterdag open zijn. Mogelijk wil men op verzoek wel op zondag ontvangen, zeker in het zuiden van het land. Graag vernemen wij er mail wat uw mening is.
Algemene ledenvergadering (Liesbeth Verhoeven)
Het komend jaar 2012 zal de ledenvergadering plaatsvinden op 3 maart. Het bestuur heeft deze datum nu al vastgelegd om te voorkomen dat “onze” vergaderlocatie reeds aan anderen vergeven zou zijn, zoals dit jaar.
Tot slot
Het zou geweldig zijn als u komend jaar uw uiterste best zou willen doen om weer een of meer leden te werven voor onze vereniging. Op deze wijze wordt het draagvlak voor de terugkeer van een of meer windmolens in ‘s-Hertogenbosch steeds groter. Doe uw best.
De volgende nieuwsbrief verschijnt waarschijnlijk in oktober 2011.
Uw bestuur
Van graan naar meel.
De molenaar kan tot 50 kilo graan in de kaar (trechter) doen. Het graan wordt geschud in het midden van de draaiende molensteen. Dat gebeurt doordat de ijzeren spil op de hoeken slaat van de schuddebak die het graan beweegt. Op het geluid van de schuddebak kan de molenaar de snelheid van de molen regelen.
Een kleine ijzeren staaf van 6 cm doorsnede, die door de liggende molensteen steekt, past de ruimte tussen de molenstenen aan en daarmee de fijnheid van het meel.
De ribbels op de molenstenen leiden het graan en meel naar de rand van de ligger, om daarna in de verticale pijp en in de bak op de begane grond te belanden. Meel en zemelen dienen gescheiden te worden. Na het malen bevat het nog alle elementen, zoals vlies, kiem en zetmeel. Voor wit brood moet het meel ontdaan worden van het vlies en kiem. Dat is de rol van de buil (zeef). De molens van Regusse zijn niet uitgerust met een buil.
Voor verdere info www.regusse-tourisme.fr
Vraag (Bestuur)
Tijdens de ALV is afgesproken om via de Nieuwsbrief uw mening over excursies naar molen(s) op een zondag te peilen. Reden daarvoor is, dat er op zaterdag veel activiteiten zijn. Op zondag is dat niet, waardoor mogelijk de opkomst voor de excursie groter is.
Nadeel is mogelijk dat veel molens alleen op zaterdag open zijn. Mogelijk wil men op verzoek wel op zondag ontvangen, zeker in het zuiden van het land. Graag vernemen wij er mail wat uw mening is.
Algemene ledenvergadering (Liesbeth Verhoeven)
Het komend jaar 2012 zal de ledenvergadering plaatsvinden op 3 maart. Het bestuur heeft deze datum nu al vastgelegd om te voorkomen dat “onze” vergaderlocatie reeds aan anderen vergeven zou zijn, zoals dit jaar.
Tot slot
Het zou geweldig zijn als u komend jaar uw uiterste best zou willen doen om weer een of meer leden te werven voor onze vereniging. Op deze wijze wordt het draagvlak voor de terugkeer van een of meer windmolens in ‘s-Hertogenbosch steeds groter. Doe uw best.
De volgende nieuwsbrief verschijnt waarschijnlijk in oktober 2011.
Uw bestuur