Ecursie - Vinkel

​Ons doel deze dag: de molen van Vinkel, ‘De Zwaan’, althans de locatie waar deze molen herbouwd wordt. Wij zijn ontvangen door Jan van der Lee, bestuurslid van de stichting Vinkelse Molen, in de multifunctionele ruimte (MFR) in de molenbelt met koffie/thee en appeltaart (op kosten van onze vereniging).

Na het nuttigen hiervan heeft Jan ons aan de hand van een powerpointpresentatie de geschiedenis van Molen de Zwaan verteld. ​De geschiedenis van “De Zwaan” in Vinkel vindt een aanvang in 1884, toen molenaar P. van Schaijk een achtkante beltmolen bouwde aan de huidige Dennenlaan. Voor de bouw van de molen werden, zoals toen gebruikelijk was, onderdelen gebruikt van een elders overbodig geworden molen; de achtkant zou afkomstig kunnen zijn van een zaagmolen uit Dordrecht of van een molen uit Oost-IJsselmonde. Mogelijk kwam de maalinrichting van molen Nooit Gedacht op Bastion Maria in ’s-Hertogenbosch, die in 1883 werd afgebroken.

Rond 1900 werd vlakbij de molen een kerk gebouwd, waardoor de windvang van de molen aanzienlijk belemmerd werd. Dat kwam de productie niet ten goede. Als oplossing hiervoor werd uiteindelijk in 1902 besloten om de molen te verplaatsen naar een andere locatie in het dorp, nl. de Lindenlaan. Daar werd tot in WO II op windkracht graan gemalen. Na een voltreffer tijdens een beschieting met granaten was windbemaling niet meer mogelijk. Vanaf die tijd 1944 tot ca. 1962 maalde de molenaar met een dieselmotor en een hamermolen op de begane grond. Geld voor restauratie van de molen was er niet en de gemeentes (molen stond te Vinkel, molenaar woonde 100m verder in Geffen en aan andere kant van de molen was de grens met Heesch) wezen naar elkaar.
Het resultaat: de molen werd verkocht en in 1964 gesloopt tot verdriet van de dorpsbewoners. De molen is herbouwd als stellingmolen op Windmill Island in Holland, Michigan door een Amerikaan van Nederlandse afkomst. Het restant van de molen in Vinkel: de veldmuren waar het achtkant op stond. Vijf van deze muren zijn nu nog; er is een schuur van gemaakt.

Jan vertelt verder over het initiatief (in 2010) om deze molen te herbouwen in Vinkel. Een initiatief waar de gehele burgerij van Vinkel bij betrokken is. Naast donateurs en sponsoren komen er ook inkomsten uit de Kringloopwinkel in Vinkel. Ook de inzet van veel bedrijven middels hand- en spantdiensten draagt bij aan het realiseren van de Molen.
​Jan heeft ook een video-opname laten zien van het ‘op stam’ uitzoeken van het hout voor het achtkant in de bossen van Arendonk (B), het zagen van de stammen bij Van Dal in Esbeek en het transporteren naar een loods in Vinkel.

​Na de presentatie van Jan heeft onze voorzitter Wim het boek ‘De molens van Rosmalen’ aangeboden aan het bestuur van de stichting.
Hierna zijn we naar buiten gegaan, naar het achtkant, waar de uitvoerders John Korsten en Henk van de Ven uitleg hebben gegeven over de zaag- en timmerwerkzaamheden voor de bouw van het achtkant.

​Vervolgens zijn we bij de molenbelt gaan kijken naar de ‘invaart’ waarop het achtkant geplaatst zal gaan worden (februari 2019 ??; Inmiddels is bekend dat dit uitgesteld is).

Hier ligt ook een oude molensteen, geschonken door een familielid van de oude molenaar Van Schaijk. Voorzitter Ebert van Wanrooij en de toekomstige molenaar Hans Kappen hebben ons hier nog wat meer uitleg gegeven.
Bezoek werd afgesloten met een welgemeend dankwoord aan de voorzitter van stichting ‘Molen de Zwaan’. Tegen 12.00 uur wandelden we weer terug naar de parkeerplaats bij café D’n Driehoek.
Het verslag is gemaakt aan de hand van de stukjes van Wim T Jansen/ René Vogels, bewerkt en aangevuld door Liesbeth Verhoeven.